Co naprawdę do Ciebie mówią Japończycy?

Jeśli zależy Ci na tym, by uczyć się japońskiego uważnie i starannie, świetną praktyką może być dla Ciebie samodzielnie tłumaczenie japońskich zdań, zwrotów, a nawet słów - a dopiero w dalszej kolejności konfrontowanie Twoich Własnych wniosków z tym, co podaje przykładowo podręcznik.

Aby zilustrować takie podejście do nauki, nagrałem do tej pory kilka odcinków z konkretnymi przykładami zdanek - serdecznie zapraszam :) .

W tym miejscu pragnę przypomnieć, jak cenny i owocny w skutkach może to być dla nas nawyk. Dzięki niemu, przykładowo, oglądając anime z napisami coraz częściej możesz łapać się na tym, że stricte już odruchowo spostrzegasz pewne rzeczy (zwłaszcza rozbieżności, czy braki) w tłumaczeniu. Jest to tak namacalny znak Twoich postępów w nauce - jak i świetne ćwiczenie, umożliwiające Ci podnoszenie Twoich językowych kwalifikacji na wyższy, i wyższy poziom.

Wczoraj oglądając kolejny odcinek „Arii” (drugi trzeciego sezonu), natknąłem się przykładowo na takie oto smaczki:

「いつでも見に来てください。」
polskie napisy: „Zajrzyjcie jeszcze kiedyś”.
angielskie napisy: “Feel free to come back and see it anytime.”

Jako że zwykłem oglądać anime z polskimi napisami, zwróciłem uwagę na brak 「itsudemo」 („zawsze”, „w każdej chwili”, „kiedykolwiek”) w polskim przekładzie. Jak często w takich przypadkach, podglądam sobie napisy angielskie, by zweryfikować tam obecne podejście do tematu, będąc zawsze zaintrygowanym, czy tam również zostanie powielony dany brak, czy rozbieżność.

W tym przypadku szybko możemy dopatrzyć się słówka “anytime”, oznaczającego właśnie „kiedykolwiek”, „w każdej chwili” - stąd w tym przynajmniej miejscu punkt dla angielskiego. Czy jednak jedyny?

Oryginał 「いつでも見に来てください。」 niesie więcej, niż samo tylko „Zajrzyjcie jeszcze kiedyś”:

Poza wspomnianym

「いつでも」 / 「itsudemo」 - „kiedykolwiek”, „w każdej chwili”

mamy tu bowiem jeszcze

「見に」 / 「mini」 - „by obejrzeć”, „by zobaczyć” (forma celowości czasownika 「miru」 - „widzieć”, „patrzeć”)

「来て」 / 「kite」 - „przyjdźcie” (po polsku przetłumaczone na naturalniej i przyjaźniej brzmiące „zajrzyjcie”)

「ください」 / 「kudasai」 - „proszę”.

Stąd w komplecie mamy tak naprawdę:

„W każdej chwili przyjdźcie proszę (w domyśle: znów) obejrzeć”.

względem którego angielskie napisy są już znacznie bliższe, gdyż

“Feel free to come back and see it anytime.”

“come back” - „wrócić”, „przyjść ponownie”
“see it” - „zobaczyć to”
“anytime” - „kiedykolwiek”, „w każdej chwili”

Zabrakło „tylko” „proszę”, które w angielskim - drogą jakiejś awersji, czy kompleksu? - zamieniono na “Feel free” („nie krępujcie się”, „śmiało”). Jeśli jednak zależy nam na autentycznej japońskości - warto brać sobie do serca, iż tam słowa typu „proszę”, „dziękuję”, „przepraszam”, są naprawdę stosowane, a nie tylko magiczne (=mityczne). :) 御願いします！ (Onegai shimasu!) ^.^

Przejdźmy do następnego przykładu:

「ネオ・ヴェネツィアイチですから。」
polskie napisy: „Najlepsze w całej Neo-Wenecji”.
angielskie napisy: “It's the best in Neo-Venezia, after all!”

Tutaj moją uwagę zwróciło 「ichi desu-kara」 - które można przetłumaczyć, jako „ponieważ jest numer jeden”, czy mniej dosłownie: „ponieważ jest najlepsze” (「ichi」 - „jeden”, choć nie mam pojęcia, dlaczego zapisano to w Kanie; + 「-kara」 - którą moglibyśmy nazwać partykułą powodu, gdyż można ją tłumaczyć, jako „dlatego” / „jako, że” / „ponieważ”).

W angielskim pokuszono się o większą naturalność i zamiast „ponieważ” użyto “after all” - „przecież”, „w końcu” - co nie zmienia faktu, iż - o ile przynajmniej bazować na słowniku - tak właśnie (mniej naturalnie z perspektywy obcokrajowca) wypowiedziała się Japonka.

W polskim przekładzie zaś w ogóle nie zafrapowano sobie tym głowy, ograniczając się do prostego „Najlepsze w całej Neo-Wenecji”. - bez akcentu „Ponieważ” / „W końcu”.

A skoro już przy Neo-Wenecji jesteśmy - to czy na pewno „w całej” :>...? Czy aby na pewno bez istotnego znaczenia jest różnica pomiędzy

„Najlepsze w całej Neo-Wenecji”.

a

„Najlepsze w Neo-Wenecji”.

?

W końcu ostatni wariant możemy rozumieć, jako kładący nacisk na to, iż spożywany przez bohaterki przysmak najlepszy serwuje się w tym właśnie mieście - podczas gdy dodanie „w całej” akcent ów ogniskuje już na stricte konkretnym punkcie gastronomicznym (najlepszym w całym mieście).

Jeśli mamy wątpliwości, którą interpretację wybrać jako bliższą prawdy - zwróćmy się do oryginału, który stwierdza jasno: „Najlepsze w Neo-Wenecji” - bez „całej” (a więc że ten przysmak najlepszy zjesz w tym właśnie mieście - choć niekoniecznie tylko w tym jednym punkcie.

Wracając jeszcze do 「ichi」 - odnoszę mimo wszystko wrażenie, iż semantycznie bliższym dla 「ichi」 (jak i dla 「ichiban」) jest „numer jeden”, niż „najlepszy” (angielskie “the best”).